کراتین

آیا تنها اثر کراتین در حجم دادن به ماهیچه هاست؟
یکی از موادی که به صورت شایعی در کشور ما و سایر نقاط دنیا به عنوان مکمل استفاده می‌شود کراتین است.
اگر سری به یکی از باشگاه‌های بدنسازی بزنید متوجه خواهید شد که این ماده به فراوانی توسط ورزشکاران استفاده می‌شود .
البته نیازی نیست به باشگاه بدن سازی بروید کافیست همین کلمه را در گوگل جستجو کنید : کراتین‌. خواهید دید که بسیاری از سایت‌ها از فوائد کراتین می‌گویند، برنامه‌های بدنسازی همراه با کراتین را پیشنهاد می‌کنند و ...
اما آیا به ضرر و زیان استفاده از این ماده نیز اشاره‌ای می‌کنند؟
در روز نهم دسامبر سال 1997 میلادی یک کشتی‌گیر در دانشگاه میشیگان به نام "جف ریز" از مکمل کراتین به مقدار دوازده پوند بر کیلوگرم استفاده کرد او این مقدار را تا صد و پنجاه افزایش داد جف می‌خواست در مسابقه شرکت کند و‌لی برای رسیدن به هدفش جان خود را از دست داد .
جف ریز بیست و یک ساله و دو کشتی‌گیر دیگر قبل از رسیدن به مسابقه جان خود را از دست دادند .
پزشکان علت مرگ "جف" را اختلال عملکرد قلب و کلیه بیان کردند.
در سال 1998 در روزنامه "مینه سوتا" گفته شد، پس از هفتاد سال ورزش کشتی فقط در سال 1997 مرگ و میر دیده شد. مرگ ناگهانی سه کشتی‌گیر باعث شد همه برای فهمیدن علت مرگ تحقیقات را شروع کنند .
دکتر "وانگ" معتقد بود که مکمل کراتین علت مرگ است.
اما تحقیقات گذشته نشان داده‌بود که کراتین عارضه شناخته شده‌ای ندارد .
کراتین باعث می‌شود که درصد آب در عضله افزایش پیدا کند. و هنگامی‌که ورزشکار بخواهد وزن کم کند، در سیستم خنک کننده بدن اختلال ایجاد می‌کند. تحقیقات نشان داد که خطر عوارض کراتین هنگامی‌که کشتی گیر وزن کم می‌کند افزایش می‌یابد.
برخی از مربیان بدنسازی در کشور ما این ماده را بی خطرترین مکمل می‌دانند و می‌گویند " نگران نباش، کراتین است، هیچ عارضه‌ای ندارد" .
( البته شاید هم حق داشته باشند، در مقایسه با سایر موادی که استفاده می‌شود .....)
به طور مثال در یکی از این سایتها آمده است : " آمینو اسید کراتین برای حجم دادن به ماهیچه‌ها بسیار خوب عمل می‌کند. این واقعه بطور طبیعی در بدن اتفاق می‌افتد و بسیار بی خطر و موثر برای همگان است مخصوصاً اگر شما تا به حال از آن استفاده نکرده باشد ( باشید )....... فراموش نکنیم که ارزش تاثیر گذاری یک پودر کراتین خوب همراه با آب انگور می‌تواند بهتر باشد. نکته دیگر اینکه کراتین را بهتر است بعد از ورزش مصرف ....." (سایت.....)
استفاده کنندگان از این مکمل در کشور ما باید بدانند آیا ماده ای که استفاده می‌کنند به راستی کراتین است؟ آیا استاندارد است؟
قیمت کراتین در سایت آمازون شانزده تا پنجاه دلار است این اختلاف قیمت برای چیست؟
آیا این مکمل هیچ ناخالصی ندارد و ماده دیگری را با آن مخلوط نمی‌کنند؟
گذشته از مشکلات گفته شده و با در نظر گرفتن این پیش فرض که شما بهترین و خالص‌ترین نوع کراتین را که تاریخ مصرف آن نگذشته است استفاده می‌کنید، این مطلب نتیجه تحقیقات از سایت‌های دانشگاهی خارج از کشور در مورد عوارض و ضرر و زیان ناشی از استفاده از کراتین است که امیدوارم مفید و قابل استفاده باشد .
کراتین چیست؟
کراتین مولکولی است که از ترکیب سه اسید امینه‌ی آرژی نین، گلایسین و متیونین تشکیل شده است.
این مولکول با فسفات ترکیب شده و نقش ذخیره کننده انرژی را در بدن ایفا می‌کند. درست است که کراتین در تمام بدن، به خصوص عضلات وجود دارد ولی ماده حاصل از آن به نام کراتینین باید به صورت کامل از کلیه دفع شود .
باید گفت که کراتینین یکی از موادی است که بدون هیچ بازجذبی از کلیه دفع می‌شود و از آن در آزمایشگاه برای بررسی عملکرد کلیه استفاده می‌شود.
افزایش سطح کراتینین در خون نشان‌دهنده اختلال در عملکرد کلیه یا بیماری کلیوی است .
امروزه، کراتین منوهیدرات به عنوان یک ماده مکمل خوراکی طبیعی به صورت روزافزون توسط ورزشکاران در رشته های مختلف استفاده می‌شود.
اولین موج استفاده از کراتین در آمریکا در سال 1992 شروع شد. هنگامی‌که هریس و همکارانش نشان دادند که مکمل کراتین در مقادیر بالا، باعث افزایش مقدار کراتین موجود در عضلات اسکلتی به مقدار 20 درصد شود.
این یافته توسط مجلات منتشر شد که " کراتین " یک نوع پروتئین است که در بدن یافت می‌شود و در عضلات اسکلتی، با غلظت بالا وجود دارد، این مولکول برای ایجاد انرژی در چرخه آ. ت. پ حیاتی است و ... هنگامی‌که آ.ت.پ یا آدنوزین‌تری فسفات توسط آنزیم کراتین کیناز به آ. د. پ یا آدنوزین منوفسفات تجزیه می‌شود. انرژی تولید می‌شود و پس از آن، سطح کراتین فسفات در عضله کاهش می‌یابد. ( چون آ.د.پ با گرفتن یک فسفات از کراتین فسفات، دوباره به آ.ت.پ تبدیل می‌شود ) با افزایش سطح کراتین در عضله، انرژی بیشتری در عضله آزاد می‌شود.
آیا کراتین فقط در عضلات اسکلتی وجود دارد و فقط بر روی آنها موثر است ؟
کراتین در عضله قلب، عضلات صاف ( جدار روده ها، حالب و...)، اسپرم‌ها و در بافت طبیعی مغز، چشم و اعصاب وجود دارد. آیا می‌توان عملکرد تمام این دستگاه ها را به سادگی عملکرد عضله اندازه‌گیری کرد و آیا کراتین به آنها آسیبی نمی‌زند ؟
البته در حدود 95 درصد کراتین در داخل عضلات اسکلتی وجود دارد.
در سال 1997 در یک مطالعه " گرین هالف " نشان داد که افزایش کراتین در عضلات باعث افزایش ترشح کراتین در ادرار توسط کلیه می‌شود و سطح کراتین در پلاسما کاهش می‌یابد.
كراتین چه عوارضی دارد ؟
تحقیقات نشان دادند كه مكمل كراتین باعث می‌شود كه مولكول كراتین در داخل عضلات به دام بیفتد و از ترشح كراتین در ادرار جلوگیری می‌كند.
همانطور كه گفتیم، كراتینین محصول نهایی كراتین در بدن است كه از طریق ادرار از بدن دفع می شود. افزایش مكمل كراتین، باعث افزایش كراتینین در خون می شود.
ترشح كراتینین به عنوان یك شاخص عملكرد درست كلیه استفاده می شود. ازو جالب است كه بدانید افزایش كراتینین در خون، در نارسایی كلیه نیز اتفاق می‌افتد كه در بیشتر موارد در مراحل پیشرفته نیاز به پیوند كلیه می‌باشد.
البته به جز موارد گفته شده، در كمبود آب شدید در بدن نیز كراتینین افزایش می یابد.
به عبارت دیگر، ورزشكارانی كه از مكمل كراتین استفاده می كنند، و نیاز به كاهش وزن شدید در كوتاه مدت دارند، و برای كاهش وزن از كاهش میزان آب بدن استفاده می كنند ( كه این روش هم بسیار مخاطره‌آمیز بوده و ممكن است عوارض جبران ناپذیری در بدن داشته‌باشد )، چند برابر بیشتر كلیه خود را در معرض خطر قرار می دهند چون به زبان ساده، این كار باعث جمع شدن مواد سمی در كلیه می شود و این مواد سلولهای كلیه را از بین می برند. از بین رفتن سلولهای كلیه، این سلولها نمی توانند به صورت كامل ترمیم شوند. با"جف ریز " در اثر اختلال عملكرد قلب و كلیه از دنیا رفت.
حال باید پرسید آیا كراتین مسئول مرگ این ورزشكار جوان بوده است ؟ باید در جواب گفت، بله، به طور قطع.
اما شاید شما هم اثر سریع كراتین را در باشگاه‌های بدنسازی دیده باشید، پس از استفاده از این مكمل شكل عضلات به سرعت تغییر می‌كند آیا این افزایش حجم ناشی از بزرگ شدن سلولهای عضلات است ؟
در جواب باید گفت كه ساخته‌شدن بیشتر پروتئین‌ها در بدن نیازمند روزها و اكثرا، حداقل دو هفته زمان است پس این امكان پذیر نیست كه با یك تمرین بدنسازی و استفاده از این مكمل پروتئین عضلات چند برابر شود. این افزایش ناگهانی حجم در كوتاه مدت بیشتر مربوط به تورم سلولهای عضلانی است.
هر سلولی در بدن از نظر كنترل آب و املاح درون خود، دارای یك تعادل است. با افزایش ناگهانی میزان كراتین در سلول عضلانی، این سلول برای حفظ تعادل خود مجبور است میزان زیادی آب جذب كند و به همین علت افزایش حجم می‌دهد. اما این حجم اضافی در واقع آب است.
نكته دیگر اینكه، پس از یك تمرین سنگین بدنسازی، برخی از سلولهای عضلانی دچار اسپاسم یا گرفتگی می‌شوند و این گرفتگی، باعث سفتی و افزایش حجم ظاهری می‌شود.
البته اگر واقع بین باشیم، بر اساس بسیاری از تحقیقات، مكمل كراتین ( در طولانی مدت ) باعث افزایش میزان قدرت، استقامت و انر‍‍ژی عضلات می شود. این خود بستگی به نوع و برنامه استفاده از كراتین دارد. اما به چه قیمتی ؟
(1) بر اساس تحقیق انجام شده كراتین اثری بر روی میزان چربی در بدن ندارد.
(2) به جز موارد گفته شده كراتین در یك مورد دیگر باعث مرگ یك ورزشكار شده است.
اخطار
سایر عوارض كراتین به صورت خلاصه عبارتند از : افزایش وزن، كرامپ ( درد ) عضلانی، كشیدگی عضلات، ناراحتی معده، اسهال، سرگیجه، افزایش فشار خون، اختلال عملكرد كلیه، اختلال عملكرد كبد.
كراتین نباید در كسانی كه بیماری كلیوی، بیماری كبدی و بیماری فشار خون دارند استفاده شود.

كراتین می تواند باعث ایجاد سرطان شود :
كراتین با بسیاری از داروها تداخل دارد و اگر از دارویی استفاده می‌كنید حتما با پزشك خود درمیان بگذارید، داروهایی مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ( آسپیرین، استامینوفن، ایندومتاسین، ناپروكسن، دیكلوفناك، ... ،‌ سایمیتیدین، پسودوافدرین، ...)
بحث نهایی :
باید گفت كه تحقیقات بر روی كراتین همچنان ادامه دارد.
هیچ دانشمندی نمی‌تواند بگوید كراتین یك مكمل بی خطر است و با هر میزان و به هر شكلی كه استفاده شود هیچ عارضه‌ای ندارد.
( چیزی كه متاسفانه در برخی از سایت‌ها توسط افرادی بی‌مسئولیت، بی‌اطلاع و شاید سودجو گفته می‌شود. شما نباید از فروشنده كراتین انتظار داشته‌باشید كه به شما بگوید این مكمل ممكن است شما را بكشد.)
كراتین شاید به صورت طبیعی در عضله وجود داشته‌باشد ولی مكمل كراتین با روشهای شیمیایی تهیه شده‌است.
به یاد داشته‌باشید تا زمانی كه كلیه یك انسان هفتاد درصد توان و كارایی خود را از دست ندهد، هیچ علائمی از بیماری كلیوی ظاهر نمی شود. پس اگر قرار باشد كراتین به كلیه شما آسیب بزند علائم این آسیب شاید سالها بعد بروز كند.
( چون با هر سال افزایش سن به صورت طبیعی مقداری از كارایی كلیه ما كم می شود، البته به مقدار بسیار ناچیز كه در شرایط معمول بدون علامت است. اما اگر ما این تعادل را با مصرف كراتین برهم بزنیم. ....)
اگر شما مایلید كه مكمل طبیعی كراتین، استفاده كنید بهتر است ماهیچه بخورید.
اگر خواستید هر مكملی را استفاده كنید باید از تمام عوارض آن اطلاع داشته‌باشید و از منابع علمی و معتبر، این اطلاعات را دریافت نمایید.
كراتین می‌تواند شما را بكشد.
اگر خواستید با كراتین خود‌كشی كنید آنرا با آب فراوان استفاده كنید.
به یاد داشته‌باشید كه چقدر خنده‌دار می‌شد اگر فردوسی از پهلوانان اسطوره‌ای ما اینگونه یاد می كرد : رستم كراتین، اسفندیار متان، سهراب‌‌پودری. ...